Forti Sant'Iermu

Deskrizzjoni tal-Proġett

Il-Forti Sant'Iermu huwa forti li jinsab fuq il-ponta tal-baħar tal-peniżola li fuqha nbniet il-Belt Valletta, bejn il-Port il-Kbir u l-Port ta' Marsamxett. L-Ordni ta' San Ġwann kien bena fuq is-sit fejn darba kien hemm torri żgħir.  Huwa wieħed mill-aktar postijiet familjari magħrufa f'Malta għar-rwol tiegħu fl-Assedju l-Kbir tal-1565. Matul l-assedju li dam madwar tmien xhur, Sant'Iermu kien kontinwament ibbumbardjat mill-forzi Ottomani sakemm il-ħitan tiegħu ġew pulverizzati u d-difensuri tiegħu mietu bl-aħħar raġel jiddefendih. Wara l-assedju u l-bini tal-Belt Valletta, il-forti nbena mill-ġdid għad-disinn ta' Francesco Laparelli u ssaħħaħ b'fortifikazzjonijiet addizzjonali fis-snin ta' wara.

Il-forti baqa' jintuża bħala kwartieri mill-Hospitallers sakemm Malta kienet okkupata mill-Armata tal-Orjent ta' Napuljun u aktar tard bħala kwartieri tal-armata Ingliża u armata b'ħafna kanuni biex tiddefendi l-approċċi taż-żewġ portijiet.

Matul it-Tieni Gwerra Dinjija, il-forti sofra l-ewwel vittmi Maltin meta waqt air raid, bomba qatlet ħames suldati tar-Royal Malta Artillery. Sant'Iermu kellu wkoll rwol importanti fil-qerda ta' attakk Taljan fuq il-baħar fuq il-Port il-Kbir.

Wara l-gwerra, il-forti baqa' jservi bħala kwartieri sas-snin sebgħin, meta ġie vakat u partijiet mill-forti t'isfel kienu jintużaw bħala sett ta' films u għall-bini ta' karrijiet tal-karnival.

Fl-2005 twaqqaf kumitat bejn il-Korporazzjoni għar-Riġenerazzjoni tal-Port il-Kbir (GHRC) u Heritage Malta dwar master plan għar-restawr tal-forti. Il-GHRC ressqet applikazzjoni għal finanzjament fi ħdan il-Programm ta' Finanzjament għall-Iżvilupp Reġjonali tal-UE għall-2007-2013 għar-restawr tal-forti li ammonta għal madwar EUR 15.3 miljun, li 85 % minnhom ġew minn finanzjament mill-UE.  Ix-xogħlijiet fuq il-post bdew fl-2011 u maqsuma f'żewġ fażijiet ewlenin; il-fażi ta' restawr u tlestija u għal Mużew Nazzjonali tal-Gwerra ġdid.

Ir-restawr varja minn xogħlijiet strutturali għal arkeoloġiċi u estetiċi. Is-sit tal-proġett kien jikkonsisti f'madwar 39,000 metru kwadru u xogħlijiet iffukati fuq il-blokka tal-kwartieri u kappelli madwar il-bitħa prinċipali u l-kavalier fil-forti ta' fuq u s-Swar tal-Carafa Heritage Promenade fuq barra tal-forti, li ħafna minnhom kienu spazji miftuħa. Il-proġett ġie inawgurat f'għeluq l-450 sena tal-Assedju l-Kbir fl-2015.